Het gemeentebestuur en het OCMW bestuur fusioneren op 1 januari 2019.Dat levert in eerste instantie zeker al wat besparingen op, want in feite verdwijnt de OCMW-raad als apart gegeven.
Minder mandaten, minder zitpenningen, we gaan in de goede richting.
Maar er is natuurlijk meer. Op dit moment zijn beiden onafhankelijk van elkaar, en kunnen in beleid (dat een weerslag heeft op de hele bevolking) een totaal andere richting uitgaan. OCMW voorzitter en burgemeester lijnrecht tegenover mekaar. Het kan nu, straks niet meer.
Fusie of inkanteling
Een fusie is natuurlijk ingrijpend. Ik kan het weten, ik heb in een directiefunctie tot tweemaal toe een fusie tussen twee ziekenhuizen meegemaakt. Niet echt fusies uit vrije wil, Jean Luc Dehaene zaliger vond dat ziekenhuizen groter moesten zijn of verdwijnen.
Zo’n fusie wordt in verschillende lagen van de organisatie verschillend beleefd.
Op een afdeling van een woonzorgcentrum zullen de leden van het zorgteam zich eerder vragen stellen zoals: is mijn job of loon in gevaar? Is onze manier van werken in gevaar? Word ik op een andere afdeling geplaatst? Het zal hen een zorg wezen of de directeur Janneke of Mieke heet.
Hetzelfde geldt voor een bediende aan het loket van de dienst bevolking op het gemeentehuis. Deze specifieke fusie is eigenlijk geen fusie, het is meer een administratieve samenvoeging. Vandaar dat de gebruikers van stadhuistaal het hebben over een “inkanteling”.
Mogelijkheden voor “experten”
Voor het overgrote deel van het betrokken personeel verandert er niets omwille van deze fusie. Maar er zullen altijd wel “experten” zijn die vinden dat er processen moeten op gang gebracht worden, draagvlakken worden gecreëerd, lange termijnplannen worden opgesteld enzovoort. Maar dat dan meestal omdat ze aan de begeleiding van die processen een centje kunnen verdienen, of hun mannetje kunnen plaatsen.
Begrijp me niet verkeerd. We moeten plannen maken. Wat betreft de uitbouw van de ouderenzorg. Niet alleen door onze ouderen in een rusthuis op te nemen, maar door een brede waaier aan voorzieningen uit te bouwen die ouderen toelaten zo lang mogelijk op een zelfstandige manier te leven.
En wat het verhelpen van de kansarmoede betreft. We moeten af van de “titel” armste gemeente. Zowel gemeentediensten als OCMW hebben daar een belangrijke opdracht.
Het management
Voor degenen die wat hoger in de hiërarchie zitten, liggen de zaken enigszins anders. Die kunnen raakvlakken hebben, en die moeten worden uitgeklaard. Via afspraken. En ik heb het bewust over raakvlakken, en niet over verschil in cultuur. Een verschil in cultuur is er, dat is onvermijdelijk. Geloof mij vrij, iedereen die nu aan de slag is, zal tot het einde van zijn carrière een onderscheid maken tussen die die van het OCMW komen en die die van de gemeente komen. Enkel degenen die na de fusie in dienst komen, hebben daar geen of minder last van. Een verschil in cultuur wegwerken duurt een generatie. Dat zit in onze natuur.
En wie mij niet gelooft: vandaag supporteren we als één blok voor de rode duivels, maar morgen kunnen supporters van Club Brugge en Anderlecht mekaars bloed drinken. Als we op vakantie in Timboektoe een Luikenaar tegenkomen, zijn we alle twee Belgen, maar eenmaal thuis is dat een Waal.
Het is dus zinloos te stellen dat we de cultuurverschillen moeten wegwerken. Die gaan vanzelf weg, alleen duurt het een generatie.
Raakvlakken zijn cruciaal, niet cultuur
Wat we wel moeten doen is goede afspraken maken over die raakvlakken, met respect voor elkaar, in het belang van de algemene werking. Niet gemakkelijk, want hier komt inderdaad “het postje” en de jobinhoud in het gedrang. Gelukkig gaat het hier over weinig mensen. Misschien zullen zij niet allemaal tevreden zijn. Maar dat is nu eenmaal het risico van het vak. Hoe hoger de boom, hoe meer wind hij vangt. En die dingen gebeuren ook zonder dat er sprake is van een fusie. En dergelijke zaken moeten door de leiding worden opgelost.
De belangrijkste raakvlakken zijn de functies van secretaris en ontvanger. De twee topfuncties. Voor zover we kunnen zien, is daar al een hele weg afgelegd. Indien zij tot een akkoord kunnen komen, lukt dat ook wel voor de rest van de raakvlakken.
Recente reacties